Το 1ο Γενικό Λύκειο Λαμίας είναι μακρινός «απόγονος» του Γυμνασίου της Λαμίας, το οποίο είχε ιδρυθεί το 1846 και άρχισε να λειτουργεί από το σχολικό έτος 1850-1851 και ήταν ένα από τα επτά Γυμνάσια, που είχε ιδρύσει ο Όθωνας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το εκπαιδευτικό σύστημα από το 1836 ως το 1929 στην Ελλάδα είχε την ακόλουθη δομή: Στην πρώτη βαθμίδα ήταν το Δημοτικό Σχολείο με τετραετή φοίτηση, στη δεύτερη ή Μέση ήταν δύο κύκλοι: α) το Ελληνικό Σχολείο με τριετή φοίτηση και β) το Γυμνάσιο με τετραετή φοίτηση, ενώ στην τρίτη και τελευταία βαθμίδα ήταν το Πανεπιστήμιο με τετραετή φοίτηση.
Στο Γυμνάσιο της Λαμίας φοιτούσαν μαθητές όχι μόνο από τον ελλαδικό χώρο, αλλά και από τον υπόδουλο ελληνισμό, δηλ. από τη Θεσσαλία, Ήπειρο και Μακεδονία, και γι’ αυτό λεγόταν ανεπίσημα «Θεσσαλική Σχολή». Τούτο συνέβαινε ως το 1881, που προσαρτήθηκε η Θεσσαλία στην Ελλάδα. Στα 1909 συναντάμε στο Γυμνάσιο της Λαμίας την πρώτη μαθήτρια και ως το1938 φοιτούσαν στο ίδιο σχολείο αγόρια και κορίτσια. Το έτος εκείνο το παλιό ενιαίο και μικτό Γυμνάσιο της Λαμίας, διηρέθηκε σε Γυμνάσιο Αρρένων και Θηλέων και τα μεν αγόρια μεταστεγάστηκαν στο παλιό Παρθεναγωγείο, δηλαδή στο «πέτρινο», όπως επικράτησε να λέγεται, Γυμνάσιο και τα κορίτσια παρέμειναν στα διδακτήρια του «Μουστακείου» Γυμνασίου και γι’ αυτό λεγόταν για πολλά χρόνια «Μουστάκειο» Γυμνάσιο Θηλέων Λαμίας. Το Γυμνάσιο, Αρρένων πλέον, παρέμεινε στο «πέτρινο» διδακτήριο επί 40 χρόνια, και το σχολ. έτος 1977-1978 μεταφέρθηκε εκεί, όπου στεγάζεται σήμερα. Μετά την Κατοχή και μάλλον γύρω στο 1950 το ενιαίο Γυμνάσιο Αρρένων διηρέθηκε σε δύο, με αποτέλεσμα να λειτουργούν δύο ανεξάρτητα Γυμνάσια, δηλαδή το Α’ και το Β’ Αρρένων Λαμίας, το οποίο Β? Γυμνάσιο συστεγαζόταν με το Α’ (πρωί – απόγευμα), αλλά αργότερα μεταστεγάστηκε σε μισθωμένο, αρχικά, κτήριο. Το σχολ. έτος 1979-1980 έγινε υποχρεωτική η μικτή φοίτηση στη Μέση Εκπαίδευση και άρχισαν να φοιτούν στο σχολείο και κορίτσια, ενωρίτερα όμως είχαν δημιουργηθεί στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δύο κύκλοι: α) Τριετές Γυμνάσιο και β) Τριετές Λύκειο.
Σήμερα στη θέση εκείνη (οδός «Παλαμά») υπάρχουν δύο αυτοτελή σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης, ήτοι το Α’ Γυμνάσιο και το Α’ Γενικό Λύκειο Λαμίας. Στο 1ο Γενικό Λύκειο υπάρχουν όλα τα εκπαιδευτικά αρχεία του και είναι μακρινός «απόγονος» του Γυμνασίου Λαμίας, που είχε ιδρυθεί το 1846.-
Δημήτριος Θ. Νάτσιος
Φιλόλογος – Συγγραφέας
Προϊστάμενος
Των «Γενικών Αρχείων του
Κράτους – Αρχείων Νομού
Φθιώτιδας»